Een raar object met wilde banen
2017 OF201 zou een dwergplaneet kunnen zijn met een diameter van ongeveer 700 kilometer. Het object bevindt zich op een afstand van 90,5 astronomische eenheden (AE) van de Zon – dat is meer dan twee keer zo ver als Pluto. Wat het extra interessant maakt, is zijn extreem elliptische baan. Zo komt het bij de dichtste passage op 44,5 AE bij de Zon en schiet het bij de verste bocht tot wel 1.600 AE richting de binnenste Oortwolk. De hele baan doet er zo’n 25.000 jaar over.
Het team, geleid door astrofysicus Sihao Cheng van Princeton’s Institute for Advanced Study, vond deze ontdekking met behulp van archiefbeelden. Hierbij werden gegevens gebruikt van meerdere observatoria, waaronder beelden die tussen 2011 en 2018 door de Dark Energy Camera Legacy Survey (DECaLS) en de Canada France Hawaii Telescope (CFHT) waren verzameld.
Nieuwe vragen voor onze oude denkmodellen
De baan van 2017 OF201 strookt namelijk niet met wat we tot nu toe dachten over de verre regionen van ons zonnestelsel. Sommige theorieën gingen uit van een zogenaamde Planeet Negen. Volgens die ideeën zou deze planeet bepaalde zwaartekrachtseffecten kunnen veroorzaken. Maar simulaties laten zien dat de baan van 2017 OF201 stabiel blijft zonder de aanwezigheid van zo’n planeet. Zou de hypothetische Planeet Negen er toch zijn, dan zouden de zwaartekrachtinteracties met Neptunus 2017 OF201 binnen 100 miljoen jaar het object uit ons zonnestelsel hebben weten te wijzen.
Deze resultaten leveren stevig bezwaar op tegen het idee van Planeet Negen en maken duidelijk dat we nog veel te ontdekken hebben over de ruimteregio’s buiten Neptunus.
Overige vondsten en blik op de toekomst
Deze ontdekking past mooi in het rijtje recente astronomische doorbraken. Denk maar aan de observaties van het centrale zwarte gat in onze Melkweg door de James Webb Telescope. Tot voor kort was het verste bekende object FarFarOut, een rots van 400 kilometer die op 132 AE rondzweefde.
Dankzij verbeterde telescopen verwachten de wetenschappers nog meer bijzondere objecten zoals 2017 OF201 tegen te komen. “Hoewel moderne telescopen ons in staat stellen om die verre uithoeken te verkennen, is ons eigen zonnestelsel nog vol verrassingen,” aldus Sihao Cheng.
Waar komt het vandaan en wat betekent het?
Astronomen zijn razend benieuwd naar hoe 2017 OF201 zo’n afwijkende baan heeft gekregen. Er wordt gedacht dat het misschien ooit dicht in de buurt kwam van een zwaarder object of dat ingewikkelde wisselwerkingen in het verleden de baan hebben gevormd. De Internationale Astronomische Unie heeft 2017 OF201 officieel erkend en de onderzoekers publiceerden hun gedetailleerde resultaten op de preprintserver arXiv.
Deze nieuwe vondsten laten zien hoe divers en intrigerend ons zonnestelsel is, en er is nog ontzettend veel te leren over wat er zich afspeelt ver buiten de baan van Neptunus. Terwijl we onze blik steeds verder op de ruimte richten, blijft er voor ons allen een mysterie achter in de donkere diepten voorbij wat we al kennen.
